Η γλώσσα, τα λάθη και τα πάθη (νέα, αναθεωρημένη έκδοση)

Αρχαία και νέα ελληνικά: συγγενείς μα αντίπαλες μορφές, ομοιότητες και διαφορές· η θέση των αρχαίων στην εκπαίδευση και στον καθημερινό γλωσσικό στίβο - Η εξέλιξη της γλώσσας και ο "ολέθριος αττικισμός" (Γ. Ν. Χατζιδάκις) - Η αλλαγή και η εξέλιξη της γλώσσας μέσα από δάνεια, αποκλίσεις και λάθη, σημασιολογικά και συντακτικά - Το γλωσσικό αίσθημα και η "λογική" που διέπει, υποστηρίζει και καθιερώνει τις αποκλίσεις - Η ιστορία των τόνων: το πολυτονικό, επιστημονική ανορθογραφία στα νέα ελληνικά - Νέες τάσεις στη χρήση της γλώσσας και στη γραφή: αρχαϊκοί ρηματικοί τύποι: ηρνείτο και συνεπήγετο· λογιόμορφη, λανθασμένη σύνταξη: ρήματα που συντάσσονται, αντίθετα και από το αρχαϊκό παρελθόν τους, με γενική, όπως μετέρχομαι, διαφεύγω, αποποιούμαι - Σύμφυρση αλφαβήτων: chic-άτη και media-κός· αρχαίες ή νεότερες λέξεις που τώρα χωρίζονται σε δύο: "εξ απίνης", "κι άλας", "δι ό"· νεότερες σύνθετες λέξεις που γράφονται με ενωτικό ή σαν δύο λέξεις: "αλαφρο-ίσκιωτη", "πολυ-μιλάω", "ετσι-θελισμός", "ξανά φεύγω", "παλιό χαρακτήρας" κ.ά. - Η παλινόρθωση της αρχαϊκής Κλειούς, που από τον 1ο αιώνα μ.Χ. είχε εξομαλυνθεί σε Κλειώς, και η επέκτασή της σε σύγχρονα λαϊκά υποκοριστικά: της Ζωζούς, της Γωγούς κ.ά. - Η ακλισία που προχώρησε από τα ξένα τοπωνύμια: του Πεκίνο, της Ατλάντα, του Αννόβερο, στα ελληνικά προσωπωνύμια: της Λυδία, της Ρεβέκκα κ.ά., και κυρίως σε κοινές, καθημερινές λέξεις: τα γιαπί, του πασατέμπο, τα παλτό και τα μπουφέ - Ευρύτερος γλωσσικός καθαρισμός, που συμπίπτει με έναν γενικότερο νεοσυντηρητισμό, ή παροδικές τάσεις; - Άγονες, αντιεπιστημονικές προσπάθειες για ορθογραφική, μορφοφωνολογική κτλ. ρύθμιση της γλώσσας, όταν ανέκαθεν η γλώσσα μας, όπως όλες οι γλώσσες, αυτορυθμίζεται και προχωρεί.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Γιάννης Η. Χάρης γεννήθηκε το 1953 στην Αθήνα. Από το 1971 εργάστηκε σαν διορθωτής κειμένων και επιμελητής εκδόσεων, δίδαξε ελληνικά σε αμερικανικά κολεγιακά προγράμματα, σπούδασε βυζαντινή μουσική κοντά στον Σίμωνα Καρά και ταξίδεψε με την Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία του Λυκούργου Αγγελόπουλου. Από το 1999 ώς το 2011 επιφυλλιδογράφος στα "Νέα", τώρα στην "Εφημερίδα των Συντακτών". Από το 1994 μεταφράζει το συνολικό έργο του Μίλαν Κούντερα (βραβείο λογοτεχνικής μετάφρασης του ΕΚΕΜΕΛ 2011 για τη Συνάντηση).