Περιπλανώμενοι Εβραίοι

ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΕΡΟΥΣ ΜΥΘΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΟΥΣ του 20ού αιώνα (Το Εμβατήριο του Ραντέτσκι, Η κρύπτη των Καπουτσίνων), ο Γιόζεφ Ροτ (1894-1939) έγραψε τις συγκλονιστικές «ανταποκρίσεις» αυτού του βιβλίου στο διάστημα του Μεσοπολέμου. Οι Περιπλανώμενοι Εβραίοι εφιστούν την προσοχή στα ψευδή οφέλη της εβραϊκής προσαρμογής, αποκαλύπτουν το σχίσμα μεταξύ των Εβραίων της Ανατολής και των Εβραίων της Δύσης, αναλύουν την πολυπλοκότητα της εβραϊκής ταυτότητας, στρέφουν το βλέμμα με ανησυχία στο μέλλον της Γερμανίας. Ο Ροτ συνδυάζει στη γραφή του τη συγκρατημένη, ενδελεχή θεώρηση με τη ζωντάνια και τη φλόγα του επείγοντος, κι αυτό έχει ωθήσει σε συγκρίσεις και παραβολές με το έργο του Thomas Mann και του Isaac Babel. Οι Περιπλανώμενοι Εβραίοι προσφέρουν μοναδική εποπτεία της ευρωπαϊκής εβραϊκής εμπειρίας σε μια κρίσιμη καμπή της παγκόσμιας ιστορίας.

Ο Γιόζεφ Ροτ αγαπούσε ιδιαίτερα το δοκίμιο αυτό, την ποιητική και διαυγή απογραφή ενός σύμπαντος που ο συγγραφέας γνώριζε ότι απειλούνταν, αυτό των εβραϊκών οικισμών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Οι Περιπλανώμενοι Εβραίοι αναλύουν τους λόγους της αργής αποσύνθεσής του: τη φτώχεια που ωθεί τους κατοίκους των στέτλ στην έξοδο, τον πειρασμό της αφομοίωσης στον δυτικό κόσμο. Ως πραγματικός πομπός πολιτισμού, ο αφομοιωμένος Εβραίος Ροτ ρίχνει μια ευγενική ματιά σε εκείνους τους Εβραίους με το παράξενο ιδίωμα, τους ντυμένους με καφτάνια, που συναντούσαμε άλλοτε σε ορισμένες γειτονιές της Βιέννης, του Βερολίνου ή του Παρισιού.